Expert Arjan Hendriksen

Hoe is het gesteld met de brandveiligheid van gebouwen in Nederland?

Arjan Hendriksen: "De brandveiligheid van gebouwen in Nederland gaat wat mij betreft niet de goede kant op. We bouwen steeds meer met brandbare isolatiematerialen, voornamelijk vanwege de eisen voor energiebesparing. Echter, er wordt te weinig stilgestaan bij de impact hiervan op brandveiligheid. We hebben situaties gezien, zoals bij de Grenfell Tower, waar brandbare isolatiematerialen een rol speelden in het snel verspreiden van de brand. Helaas richt de huidige wet- en regelgeving zich vooral op de veiligheid van mensen om te kunnen vluchten en op het beperken van overlast voor de buren. De eigenaar draagt dan vaak het risico van het gebouw zelf."

Waar let u op als verzekeraar wanneer het gaat om brandveiligheid van gebouwen?

“Als verzekeraar richten wij ons vooral op de continuïteit van een gebouw en de onderneming. Brandveiligheid speelt daarbij een essentiële rol. Wij letten op de constructie van het gebouw en de gebruikte isolatiematerialen, omdat deze een groot verschil kunnen maken in hoe snel een brand zich ontwikkelt. Brandbare isolatiematerialen, zoals piepschuim of polyurethaan, kunnen een brand razendsnel laten uitbreiden. Dit verhoogt niet alleen het risico op schade, maar ook op gevaarlijke rookontwikkeling en milieuschade. Daarom zijn wij groot voorstander van het gebruik van onbrandbare materialen, vooral in hoogbouw en complexe gebouwen. Daarnaast pleiten wij voor vaste blusinstallaties, zoals sprinklers, om een brand onder controle te houden en de impact te minimaliseren​.”

Hoe zouden de wettelijke eisen met betrekking tot brandveiligheid eruit moeten zien?

"Op dit moment zijn de eisen voor isolatiematerialen in Nederland onvoldoende. Met name bij hoogbouw en complexe gebouwen zou ik pleiten voor strengere regelgeving. Brandbare isolatiematerialen zouden simpelweg verboden moeten worden in dit soort projecten. De snelheid waarmee een brand zich in dergelijke gebouwen kan verspreiden, is gewoonweg te groot. Het beperken van de risico's is in mijn ogen van cruciaal belang, zowel voor de bewoners als voor de gebouwde omgeving in het algemeen. Dit zowel met het oog op de directe schade alsook de gevolgen van een brand."

Is het belangrijk om isolatiematerialen te onderwerpen aan brandveiligheidstesten?

"Zeker. Het is van groot belang dat isolatiematerialen worden onderworpen aan realistische brandveiligheidstesten, en hier gaat het vaak mis. Veel van de testen die we nu uitvoeren, gebeuren onder laboratoriumomstandigheden met een kleine bron, zoals een prullenbakbrand. Dit geeft geen goed beeld van hoe materialen zich gedragen in een echte brand. In sommige gevallen komt een materiaal door de test, terwijl het in de praktijk totaal anders reageert. Bij “Life Scale” testen is dat anders: Zo heb ik tests gezien waar een materiaal een brandwerendheid van 20 minuten zou moeten hebben, maar waarbij de test na 8 minuten al moest worden gestopt omdat het compleet uit de hand liep. Dat soort resultaten zouden voor de industrie en de maatschappij een wake-up call moeten zijn."

Hoe zou de manier van testen kunnen verbeteren?

"De huidige testen zijn veelal kleinschalig en gecontroleerd. Materialen worden getest onder vooraf bepaalde omstandigheden, maar deze weerspiegelen niet altijd de realiteit. Wat we nodig hebben, zijn grootschalige testen die beter de werkelijke omstandigheden nabootsen. Hierbij moet niet alleen naar het materiaal zelf gekeken worden, maar ook naar de afwerking en hoe het materiaal gebruikt wordt in de bouw. Een verkeerde detaillering kan het verschil maken tussen een veilige of gevaarlijke situatie. Daarom pleit ik voor strengere eisen en meer realistische tests, met een focus op daadwerkelijke  scenario's en het gebruik van realistische proefbranden."

Hoe staat het met de brandveiligheid van hoge gebouwen?

"Bij hoogbouw stuwt  de hitte van een brand naar boven, waardoor de brand zich razendsnel kan verspreiden naar hogere verdiepingen. Dit maakt het niet alleen moeilijker voor de brandweer om in te grijpen, maar verhoogt ook het risico voor de bewoners. Met brandbare materialen kan een brand zich binnen enkele minuten door het hele gebouw verspreiden. Onbrandbare isolatiematerialen zorgen ervoor dat een brand zich niet of veel langzamer kan ontwikkelen. Hierdoor hebben bewoners meer tijd om te vluchten en kan de brandweer beter en veiliger ingrijpen. In complexe gebouwen, zoals hoogbouw met parkeergarages of winkelcentra eronder, zijn deze materialen van levensbelang. Ze houden de brand klein en beheersbaar, wat uiteindelijk niet alleen levens redt, maar ook de schade aan het gebouw beperkt, milieuschade beperkt en de continuïteit waarborgt."

Wat zou er moeten veranderen in de regelgeving rondom brandveiligheid?

"Ik pleit voor striktere regelgeving, vooral bij hoogbouw en complexe gebouwen. Daarnaast zou de kennis van brandveiligheid binnen de bouwsector verbeterd moeten worden, bijvoorbeeld door dit op te nemen in de opleidingen van architecten en aannemers. Er is momenteel te weinig aandacht voor de gevaren van brandbare materialen, zowel vanuit de overheid als de industrie. Daarnaast is het essentieel om meer gebruik te maken van de expertise van de Risk Engineers van verzekeraars. Wij hebben de kennis en de ervaring om te helpen bij het implementeren van betere veiligheidsnormen."