Polaków nie stać na opłaty związane z ogrzewaniem nieocieplonych domów, więc palą paliwem najniższej jakości, starając się maksymalnie obniżyć koszty ogrzewania. Jak skutecznie temu zaradzić?
Ubóstwo energetyczne dotyka Polaków niemal w każdym regionie kraju. Z analiz Instytutu Badań Strukturalnych wynika, że na ogrzewanie, ciepłą wodę i elektryczność nie stać aż 4,6 mln osób, a więc co ósmy Polak ma problem z pokryciem opłat dotyczących podstawowych potrzeb. Warto zaznaczyć, że ubóstwo energetyczne nie zawsze pokrywa się z ubóstwem dochodowym – aż 2,6 mln osób dotkniętych ubóstwem energetycznym popada w nie z powodu niskiej efektywności energetycznej budynków, w których mieszka. Największy odsetek ludzi ubogich energetycznie mieszka na wsiach, gdzie jest najwięcej starych, nieocieplonych domów, często o dużych metrażach, pozbawionych dostępu do sieci ciepłowniczej czy gazowej.
– Smog i ubóstwo energetyczne to problemy, które są ze sobą ściśle powiązane. Nie da się podejmować działań na rzecz zmniejszenia smogu bez uwzględniania wpływu tych działań na koszty ogrzewania budynków. Główną przyczyną smogu w Polsce jest indywidualne ogrzewanie gospodarstw domowych. Właściciele domów, uciekając na swój sposób przed ubóstwem energetycznym, wybierają tanie rodzaje paliw, choć często to, czym można palić w starych piecach, nie powinno być określane jako paliwo. Niestety spalanie tanich rodzajów paliw, w tym mułu węglowego, powoduje znaczne emisje bardzo niebezpiecznych dla zdrowia ludzi substancji, które tworzą smog. I koło się zamyka. Rozwiązaniem tego problemu jest tylko kompleksowa termomodernizacja – mówi Konrad Witczak, ekspert ROCKWOOL Polska.
Kompleksowa termomodernizacja budynków składa się z kilku etapów. Pierwszym z nich jest ocieplenie domu – zawsze należy zacząć właśnie od izolacji, a dopiero potem dostosowywać nowe technologie grzewcze. Dobrze ocieplony budynek zapobiega stratom ciepła, a to przekłada się na mniejsze moce grzewcze kotłów czy innych elementów instalacji grzewczej.
Zdecydowane wsparcie termomodernizacji budynków jednorodzinnych powinno być więc priorytetem w nowym programie rządowym „Czyste powietrze”. Na termomodernizację i finansowanie źródeł ciepła przewidziano w nim wydatki w wysokości 103,0 mld zł, a łączny koszt inwestycji wyniesie 132,8 mld zł (suma budżetu programu i wkładu własnego beneficjentów). Beneficjent będzie mógł wnioskować o kwotę dotacji do 48 tys. zł na prace związane z termomodernizacją i wymianą kotła (wysokość przyznanej dotacji będzie zależała od poziomu dochodu wnioskującego). Eksperci podkreślają, że pomoc przyznawana na ocieplenie budynku to wielka szansa, by spadł poziom ubóstwa energetycznego.
– Filarem tego programu musi być dobrze przeprowadzona termomodernizacja budynków jednorodzinnych. Tylko tak można rozwiązać dwa ważne problemy społeczne: smog i ubóstwo energetyczne. Sama wymiana kotła bez uprzedniej termomodernizacji powoduje duży wzrost kosztów ogrzewania. Ocieplenie domu zapobiegnie wzrostom tych kosztów, nawet przy przejściu na droższe, mało emisyjne rodzaje paliw, jak np. wysokiej jakości węgiel kamienny, gaz ziemny lub ciepło sieciowe. Warto, by program uwzględniał tę kluczową kwestię, wówczas więcej obywateli będzie ponosić niskie koszty za ogrzewanie – tłumaczy Konrad Witczak.
Jakie są jeszcze korzyści z kompleksowej termomodernizacji dla inwestora indywidualnego? Wiemy już, że to więcej gotówki w portfelu, bo oszczędności na kosztach ogrzewania mogłyby się zmniejszyć w skali roku nawet o kilka tysięcy złotych. Skorzystanie z programu może być też okazją do przeprowadzenia dodatkowych prac remontowych budynku, jak np. naprawa pokrycia dachu, adaptacja poddasza, odnowienie elewacji budynku. Wszystko to poprawia komfort użytkowania pomieszczeń – przy zastosowaniu odpowiednich materiałów ociepleniowych (jak np. wełna skalna), wzrasta izolacyjność akustyczna przegród i bezpieczeństwo pożarowe.