Expert Grunde Jomaas

Welke risico's brengt de duurzame transitie met zich mee op het gebied van brandveiligheid?

Grunde Jomaas: "De risico’s nemen toe, dat is duidelijk. We zien dat we innoveren en ons snel bewegen, maar dat betekent ook dat we nieuwe risico’s introduceren waar we nog geen volledige controle over hebben. Een goed voorbeeld is de ontwikkeling van elektrische voertuigen (EV’s). De technologieën veranderen sneller dan de tijd die we hebben om ze volledig te begrijpen en te beheersen. Denk bijvoorbeeld aan de batterijen in EV’s, die veel meer energie kunnen opslaan dan enkele jaren geleden, en de risico’s die gepaard gaan met het opslaan en opladen van deze voertuigen in smalle parkeergarages."

Hoe beïnvloedt het gebruik van biobased bouwmaterialen de brandveiligheid in gebouwen?

"Biobased materialen hebben duidelijke voordelen op het gebied van duurzaamheid, maar veel van deze materialen zijn brandbaar. Ze voegen brandstof toe aan een potentiële brand, wat de brandrisico’s vergroot. We kunnen niet doorgaan met het ontwerpen van gebouwen op basis van de oude methodes. We moeten rekening houden met de nieuwe materialen en technologieën, en ervoor zorgen dat deze grondig worden getest voordat ze worden toegepast in de praktijk."

Hoe moeten we omgaan met deze risico’s?

"Het grote probleem is dat we ons vaak niet bewust zijn van de risico’s totdat het te laat is. Brand is een relatief zeldzame gebeurtenis, dus het risico wordt vaak niet direct gezien. Dit is waarom er meer bewustzijn en kennis moet worden opgebouwd, vooral in de beleidsvorming. De snelle veranderingen in de bouw- en energietechnologieën betekenen dat we niet altijd genoeg tijd nemen om na te denken over de gevolgen voor de brandveiligheid."

We hebben het hier over gevels. We zijn begonnen met het bouwen van dit type gevels in de jaren '70, '80 en '90, en de afgelopen jaren is dit uitgegroeid tot een groot probleem. Het is moeilijk om hier vanaf het begin volledig van op de hoogte te zijn, en daarom moeten we misschien even een pas op de plaats maken en ervoor zorgen dat we met alle betrokkenen een gesprek voeren over hoe we deze dingen aanpakken, in plaats van te blijven bouwen en pas achteraf de problemen te ontdekken.

"Competentie is de sleutel. We hebben brede kennis nodig op alle niveaus van de samenleving, van de producenten tot de bouwers en de beleidsmakers. Het heeft geen zin als alleen een paar bedrijven goed zijn in het produceren van brandveilige oplossingen, terwijl het merendeel van de samenleving zich niet aan dezelfde principes houdt. Dit betekent dat we meer moeten investeren in onderwijs en het ontwikkelen van een gedeeld bewustzijn over de risico's en hoe we deze kunnen beheersen."

Is het huidige systeem van brandveiligheidstesten afdoende om de risico’s te beperken?

"Op dit moment beoordelen we materialen op basis van een simpele pass-fail test. Dit geeft geen volledig beeld van hoe materialen zich gedragen in realistische omstandigheden. Wat we nodig hebben, is een gedetailleerder systeem dat materialen beoordeelt op basis van percentages, zoals 50%, 70% of 90% van hun brandweerstand. Hierdoor kunnen bouwers en ontwikkelaars beter beoordelen of een product veilig genoeg is, vooral in combinatie met andere veiligheidsmaatregelen zoals sprinklers of extra trappenhuizen."

"Er is altijd discussie over hoe laboratoriumtests zich verhouden tot de werkelijkheid. De testomstandigheden in een lab zijn vaak goed gedefinieerd en beschermd, terwijl er in de praktijk veel variabelen zijn, zoals wind of bouwkwaliteit, die de uitkomst kunnen beïnvloeden. In plaats van te proberen om alle mogelijke scenario’s in de labtest te repliceren, moeten we ons richten op het creëren van robuuste oplossingen. Dit betekent dat we moeten testen op basis van veiligheid met marges, zodat we zeker weten dat een gebouw bestand is tegen variaties in omstandigheden."